Иргэн Таны оролцоо - Ардчиллын баталгаа

Иргэн Таны оролцоо - Ардчиллын баталгаа гарын авлагыг
Улс төрийн Боловсролын Академийн сургалтанд зориулан
иргэдийн сонгуулийн боловсролыг дээшлүүлэх зорилгоор
Конрад-Аденауэр-Сангаас санхүүжүүлж хэвлэн гаргажээ.

Иргэдийн оролцоо нь ардчиллын тулгуур үндэс юм. Ардчилсан нийгэмд иргэд төрийн үйл хэрэгт оролцох өргөн эрхээр хангагдсан байдаг. Иргэдийн оролцоо нь иргэдийн зүгээс улс төрийн системийн бүх түвшинд шийдвэр гаргах үйл явцад нөлөөлөх үйл ажиллагаа юм. Иргэд төрийн үйл хэрэгт оролцсоноороо эрх баригчдын эрх мэдлийг хязгаарлаж, дур зоргоороо авирлах үйлдлийгтаслан зогсооно. Ингэснээр төр, засаг цөөн хэдэн хүнд бус иргэд бид бүхний төлөө үйлчлэх болно. Иргэд улс төрд оролцохын тулд мэдээллээр хангагдсан байх хэрэгтэй. Үүнд туслах гол хэрэгсэл нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл юм. Ардчилсан нийгэмд ч иргэд ганц нэгээрээ улс төрийн шийдвэрт нөлөөлөх боломжгүй байдгаас нийтлэг сонирхлын үндсэн дээр эвлэлдэн нэгддэг. Улс төрийн нам, сонирхлын бүлэг, иргэдийн үүсгэл санаачлагын хөдөлгөөнд эвлэлдэн нэгдэж, иргэд ашиг сонирхлоо тодорхой шаардлагын хэлбэрээр томъёолон илэрхийлж дэвшүүлсэн зорилтоо хэрэгжүүлэхийн төлөө зүтгэдэг.

Иргэд ямар замаар улс төрд нөлөөлөх боломжтой вэ? Энэхүү асуултанд иргэдийн дийлэнх хэсэг эн түрүүнд "сонгуул ьд орол цох замаар" гэж төвөггүй хариулах байх. Сонгууль нь иргэдийн зүгээс улс төрд оролцох хамгийн дөхөмтэй бөгөөд түгээмэл хэлбэр болдог учраас үүнийг бараг хүн бүр мэднэ. Харин иргэдийн зүгээс улс төрийн үйл явцад нөлөөлөх өөр ямар арга зам байдаг тухай Та бодож байсан уу? Улс төрийг зөвхөн УИХ, Засгийн газар, нам, орон нутгийн удирдлага гэх мэт цөөн тооны л шийдвэр гаргагчдад хамаатай, иргэд биднээс нэлээд хол хөндий зүйл хэмээн ойлгодог нь нийтлэг. Бид нийт нийгмийн чанартай асуудлыг сонгосон төлөөлөгчдөөрөө дамжуулан хууль тогтоох байгууллагын түвшинд шийдэж байгаа. Харин оршин сууж буй хот, хороо, сум, багийнхаа өдөр тутмын амьдралтай холбоотой олон тулгамдсан асуудлыг анхаардаггүй. Гэтэл бидний эргэн тойронд орчны бохирдол, хог хаягдал, сургууль цэцэрлэг, замын хөдөлгөөн, зөвшөөрөлтэй эсэх нь мэдэгдэхгүй гэнэтхэн эхэлдэг барилгын ажил гэх мэт олон асуудал байсаар байна.