Монгол Улсын Ерөнхийлөгч өнгөрсөн долоодугаар сард Нийтийн сонсголын тухай хуулийн төслийг санаачилж УИХ-д өргөн барьсан билээ.
Өнөөдөр Төрийн байгуулалтын байнгын хороо хуралдаж уг хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэх асуудлыг шийдлээ. Ерөнхийлөгчийн Хүний эрх, хуулийн бодлогын зөвлөх Ч.Өнөрбаяр уг хуралдаанд оролцож хууль санаачлагчийн илтгэлийг танилцуулсан юм. Тус Байнгын хороо өнгөрсөн оны 12 дугаар сарын 13-ны өдрийн хуралдаанаараа хэлэлцээд хуулийн төслийн хэлэлцэх эсэхийг түр хойшлуулсан. Учир нь УИХ-ын гишүүн С.Баярцогт хуулийн төсөлд УИХ-тай холбоотой зарим шинэ зохицуулалт, тухайлахад мөрдөн шалгах сонсгол явуулах зохицуулалтыг тусгасан байгаа тул хуулийн төслийг эхлээд нам, эвслийн бүлгүүд дээр ярилцаж ойлголцсоны дараа Байнгын хороогоор хэлэлцэх горимын санал гаргаснаар хойшлуулаад байсан юм.
Ерөнхийлөгчийн зөвлөх Ч.Өнөрбаяр хууль санаачлагчийн илтгэлдээ, төрийн шийдвэр боловсруулах, хэлэлцэх, батлах, хэрэгжилтийг нь хянах бүхий л үйл ажиллагаанд иргэд оролцож, үзэл бодлоо илэрхийлэх, шийдвэрт саналаа тусгах боломж, нөхцөлийг бүрдүүлэх нь Үндсэн хуульд заасан төрийн үйл ажиллагааны суурь зарчмыг хангахад чухал ач холбогдолтой. Гэтэл бодлого боловсруулах, шийдвэр гаргах ажиллагаан дахь иргэдийн улс төрийн идэвх өрнөж, соёл төлөвшиж буй өнөө үед тэднийг сонсох, санаа бодлыг хууль тогтоогч, шийдвэр гаргагчид уламжлах эрх зүйн тогтолцоо хангалтгүй байсаар өдийг хүрлээ. Иймээс УИХ-ын хууль тогтоох, хяналт тавих, мөрдөн шалгах чиг үүргийн хүрээнд төдийгүй хуулиар эрх шилжүүлсний үндсэн дээр хууль санаачлагч, төрийн байгууллага, албан тушаалтан, нутгийн өөрөө удирдах байгууллагаас хэм хэмжээ тогтоосон акт болон нийтийн эрх ашгийг хөндсөн шийдвэр гаргах, хуульд заасан хяналтын чиг үүргээ хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаандаа нийтийн сонсгол зохион байгуулах эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх зайлшгүй шаардлагатай байна гэж үзсэний үндсэн дээр Ерөнхийлөгчийн зүгээс энэ хуулийн төслийг санаачлан боловсруулсныг дурдлаа.
Уг хуулийн төсөлд хууль тогтоох, ерөнхий хяналтын, төсвийн хяналтын, томилгооны, мөрдөн шалгах, захиргааны хэм хэмжээний болон төлөвлөлтийн, орон нутгийн сонсгол гэсэн үндсэн долоон төрлийн сонсгол явуулж төрийг удирдах хэрэгт иргэдийн оролцоог хангахаар тусгажээ. Тухайлахад, хууль санаачлагч нь хүний эрх, эрх чөлөө, хуулийн этгээдийн эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хязгаарлахтай холбоотой асуудлыг шийдвэрлэх, нийтийн ашиг сонирхолтой шууд хамааралтай нийгэм, эдийн засаг болон байгаль орчны асуудлыг шийдвэрлэхэд хууль тогтоох сонсголыг явуулахаар тусгасан байна. Түүнчлэн хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийн мониторинг үнэлгээ хийх эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх зорилгоор УИХ, нутгийн өөрөө удирдах байгууллага ерөнхий хяналтын сонсголыг явуулж байх юм байна.
УИХ нь төсвийн хууль тогтоомжийн хэрэгжилтийг хангуулах, төсвийн сахилга батыг дээшлүүлэх, төсвийн орлого, зарлага, төсвөөс санхүүжүүлсэн болон хөрөнгө оруулсан үйл ажиллагаа, хөрөнгө оруулалтыг хянах зорилгоор улсын нэгдсэн төсвийн биелэлт, зарцуулалттай холбоотой асуудлаар Төрийн аудитын байгууллагаар дүгнэлт гаргуулан төсвийн хяналтын сонсголыг зохион байгуулах аж. Харин мөрдөн шалгах сонсголын тухайд олон нийтийн санаа бодлыг түгшээсэн хууль зүй, улс төр, эдийн засаг, нийгмийн тодорхой асуудлаар, УИХ-ын гишүүн болон УИХ-аас томилогдсон албан тушаалтан хууль зөрчсөн эсэхийг тогтоох зорилгоор УИХ-аас явуулахаар зохицуулжээ. Мөн УИХ-аас тухайн сонсголыг явуулахдаа хэлэлцэх баримт сэлтийг цуглуулах, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий Түр хороог байгуулж ажиллуулахаар төсөлд тусгасан байна.
УИХ өөрийн бүрэн эрхийн хүрээнд хамаарах асуудлаар албан тушаалтныг томилохдоо УИХ-ын нийт гишүүдийн дөрөвний нэгээс доошгүй гишүүдийн хүсэлтийг үндэслэн томилгооны сонсголыг явуулахаар, харин Засгийн газар болон нутгийн өөрөө удирдах байгууллага албан тушаалтныг томилохдоо томилгооны сонсгол явуулах уян хатан зохицуулалтыг тусгаж өгсөн байна. Тэгвэл орон нутгийн сонсголыг УИХ, Засгийн газар нь тухайн орон нутгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын хүсэлт, тухайн асуудал хариуцсан Байнгын хорооны шийдвэрийг үндэслэн тодорхой асуудлаар тухайн газарт очиж явуулж байх зохицуулалтыг төсөлд тусгажээ.
Хууль санаачлагчийн илтгэлтэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд асуулт асууж, УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэл, Н.Энхболд, Н.Батцэрэг, Л.Цог нар саналаа хэлсэн юм. Ингээд саналт хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 64.3 хувь нь хуулийн төслийг хэлэлцэхийг дэмжсэнээр Байнгын хорооны хуралдаан өндөрлөлөө.
No comments:
Post a Comment